معرفی

کامل‌ترین مصداق برای تعریف هویت فرهنگی جهاددانشگاهی، کلام مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) است که فرمودند: "جهاددانشگاهی در اساس یک دستگاه معنوی، فرهنگی و اخلاقی است."

فعالیت‌های فرهنگی از ابتدای شکل‌گیری جهاددانشگاهی، بخشی اساسی و لاینفک از فعالیت‌های این نهاد را به خود اختصاص داده است. مشخصه مهم فعالیت‌های جهاددانشگاهی در این حوزه، تکیه و توجه به حضور و مشارکت دانشجویان در برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های فرهنگی بوده که حاصل آن، طراحی و ابداع هزاران برنامه فرهنگی و ده‌ها جشنواره سراسری است.

تبلیغ و ترویج فرهنگ و هنر اسلامی، برنامه‌ریزی فرهنگی و تربیتی و ایجاد آمادگی فکری و مکتبی در قشر جوان، به خصوص دانش‌آموزان دبیرستانی و دانشجویان، به منظور مقابله با غرب‌زدگی و انحرافات فرهنگی در چارچوب سیاست‌های فرهنگی کشور، رویکرد اساسی جهاددانشگاهی در حوزه فرهنگی است.

از جمله اهم برنامه‌های فرهنگی این نهاد، اجرای طرح هفت شهر شایستگی است که اشاره به منظومه رویدادهای دانش بنیان فرهنگی دارد و با هدف تحقق الگوی فارغ التحصیل شایسته در نظام آموزش عالی ایران راه‌اندازی گردیده است. معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی در تلاش است، از طریق مجموعه فعالیت های پیش بینی شده در مراکز، سازمان ها و واحدهای تابعه ی خود که در قالب هفت المپیاد فرهنگی- دانشجویی طراحی شده اند، تحقق الگوی فارغ التحصیل شایسته را دنبال نماید.

  

1ـ سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان کشور:

ترویج فرهنگ و اندیشه قرآنی ضرورتی است که جهاددانشگاهی از ابتدای تأسیس در قالب‌های مختلف دنبال کرده و سرانجام در سال 1380 با تأسیس سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان کشور(iska.ir) در سطحی عالی به فعالیت‌های چند بُعدی در حوزه‌ی قرآن پرداخته است. تشویق دانشگاهیان به تفکّر و تدبّر در مفاهیم قرآنی و تبیین و ترویج سیره‌ی عملی و اسوه‌ها و الگوهای دینی از اهداف این سازمان است که با ارائه‌ی آموزش‌های تخصصی و ترویجی، تبادل اندیشه‌ها و افکار در زمینه‌های دینی و سیاسی، اطلاع‌رسانی و فعالیت گسترده رسانه‌ای در حوزه فعالیت‌های قرآنی و اجرای برنامه‌های ملی و بین‌المللی تحقق می‌یابد.

 رئوس فعالیت‌های سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان کشور :

1ـ1ـ حوزه پژوهش‌های قرآنی: انتشار مجله ی پژوهشی پژوهش‌های میان ‌رشته‌ای قرآن کریم (journal.quran.ir)، برگزاری همایش‌های پژوهشی، انتشار کتاب‌ها و اجرای طرح‌های پژوهشی از جمله برنامه‌های این حوزه می‌باشد. تأسیس پژوهشکده مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن کریم یکی از برنامه‌های این سازمان در آینده نزدیک است.

1ـ2ـ حوزه آموزش: رشد و شکوفایی آفرینش‌ها و تولیدات علمی، فرهنگی و هنری دانشجویان در موضوعات دینی و قرآنی از برنامه‌های اصلی این حوزه است که با انتشار جزوات آموزشی و برگزاری نشست‌های متنوع، این مهم پیگیری می‌شود.

1ـ3ـ حوزه فناوری اطلاعات: اجرای برنامه‌های متعدد در حوزه مجازی و تأسیس پورتال جامع قرآنی (quran.ir) یکی از اساسی‌ترین برنامه‌های این سازمان است. از جمله پروژه‌های جدید این حوزه، قرآن ‌تیوب (qurantube.ir) و قرآن‌ جی‌آی‌اس(gis.quran.ir) است.

1ـ4ـ مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان: یکی از معتبرترین مسابقات قرآنی و تنها مسابقه دانشجویی است که در سطح بین‌المللی برگزار می‌شود. پنجمین دوره این مسابقات، دیماه سال 93 در برج میلاد با حضور نمایندگان 47 کشور جهان، با کیفیت مطلوب برگزار شد و تحسین بسیاری را برانگیخت. (muslimstudents.ir)

1ـ5ـ خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا):  خبرگزاری بین‌المللی قرآن، به عنوان تنها خبرگزاری تخصصی قرآنی جهان، از آبان ماه سال 1382، با نشانی اینترنتی: www.iqna.ir راه اندازی شده است. این خبرگزاری که با دو رویکرد کلی "رویداد محوری" و "سوژه محوری" به تولید و انعکاس اخبار قرآنی از سراسر جهان می پردازد، در طول 10 سال فعالیت خود، بیش از 000/300/1 خبر تولید و بر روی خروجی خود، ارسال کرده است. از جمله فعالیت‌های خبرگزاری ایکنا برگزاری 70 نشست تخصصی در سال و ارسال 000/300 عنوان خبر بر روی خروجی خبرگزاری به 15 زبان زنده دنیا است. اینک ایکنا با تولید روزانه 500 خبر در روز، از سوی معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به عنوان هفتمین خبرگزاری کشوری در میان تمامی رسانه‌های کشور رتبه‌بندی شده است. این رده با وجود فعالیت در حوزه تخصصی، یکی از افتخارات بزرگ این مجموعه است.

 2ـ سازمان انتشارات جهاددانشگاهی:

هدف از تأسیس این سازمان، تمرکز در سیاستگذاری و برنامه‌ریزی، ایجاد هماهنگی و وحدت رویه، انجام فعالیت‌های تولیدیِ ترویجی، تبلیغی و کمک آموزشی در خصوص فرهنگ مکتوب با تأکید بر آ‎ثار دانشگاهی، انضباط تشکیلاتی و نیز افزایش بهره‌وری فعالیت‌های انتشاراتی جهاددانشگاهی است.

جهاددانشگاهی، فعالیت‌های گسترده ی خود را در عرصه‌ی کتاب و کتابخوانی، در بخش‌ها و زمینه‌های متعدد و در قالب طرح‌های منطقه‌ای و سراسری ساماندهی کرده است. اجرای بخش اساسیِ طرح های کتاب و کتابخوانی در هفته‌ی کتاب جمهوری اسلامی ایران، برگزاری میزگردهای نقد و بررسی کتاب، برپایی جشن کتاب،‌ ایجاد کانون برگزیدگان جشنواره‌های سازمان انتشارات، برپایی نمایشگاه های کتاب و انتخاب پایان‌نامه‌ها و پژوهش‌های برتر دانشجویی (15‌ دوره) و کتاب سال دانشجویی (21 دوره) در قالب دو جشنواره‌ی ملی، از مهم‌ترین طرح‌های مربوط به کتاب و کتابخوانی در حوزه‌ی فرهنگی است.

سازمان انتشارات جهاددانشگاهی در سال 1393 به عنوان ناشر برتر کشور در حوزه ی نشر کتب دانشگاهی برگزیده شده است و هم‌اکنون دارای 30 شعبه در سراسر کشور می‌باشد و تاکنون بیش از 5500 عنوان کتاب را منتشر کرده است.

برخی فعالیت‌های انجام شده سازمان انتشارات:

2ـ1ـ فعالیت‌های ترویجی ـ تبلیغی کتابخوانی

2ـ2ـ تولید و نشر کتاب های دانشگاهی

2ـ3ـ توزیع و عرضه ی کتاب‌

2ـ4ـ اقدامات حمایتی در حوزه ی نشر

2-4- توزیع و عرضه کتاب به صورت الکترونیک

 3ـ سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی:

سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی، تشکیلاتی است وابسته به معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی که در سال 1377 به منظور ساماندهی مطلوب و توسعه (ارتقا) مشارکت دانشجویان دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی کشور در زمینه های اجتماعی، سیاسی، علمی، صنفی و فوق برنامه و در جهت تحقق استراتژی برنامه اول توسعه‌ی جهاددانشگاهی مبنی بر "تأکید بر تقویت فرهنگ و ارزش های اسلامی در جامعه و به خصوص در نسل جوان و دانشجویان دانشگاه ها" تأسیس گردیده است.

این سازمان، هم اکنون دارای 29 شعبه فعال در سطح استان ها و دانشگاه های کشور می باشد.

برخی از فعالیت های انجام شده توسط این سازمان:

3ـ1ـ برگزاری جشنواره ها و گردهمایی های گروه های دانشجویی حامی محرومان (جهادی و خیریه) ـ "مهرباران"

3-2- برگزاری دو دوره گردهمایی گروه های دانشجویی حامی محیط زیست

3-3- برگزاری چهار دوره طرح ملی "ایران سرای جاوید" با همکاری واحدهای استانی

3-4- برگزاری سه دوره طرح "دیدار با مفاخر ایران زمین" با همکاری واحدهای استانی

3-5- راه اندازی پایگاه اطلاع رسانی "شهدای دانشجو" حاوی زندگینامه بیش از 2450 شهید دانشجو

3-6- برگزاری سه دوره مسابقات ملی مناظره دانشجویی، "نشان خواجه نصیرالدین طوسی"

3-7- راه‌اندازی پایگاه خبری و اطلاع رسانی بیداری اسلامی به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی

3-8- تولید مجموعه "کتاب اول دانشجو"، در هفت جلد ویژه دانشجویان جدیدالورود دانشگاه ها

3-9- برگزاری دو دوره آیین مقتل خوانی حماسه عاشورا در سطح دانشگاه های تهران

3-10-برگزاری نشست های تخصصی بورس دانشجویان خارجی شاغل به تحصیل در ایران

3-11-راه اندازی پورتال فعالیت های سازمان به آدرس www.studentcity.ir

هم چنین سازمان دانشجویان در ادامه مسیر خود و با توجه به طرح جامع "هفت شهر شایستگی" معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی، فعالیت های خود را در سه محور ادامه خواهد داد:

- حوزه رشد فردی، با رویکرد آفرینش های دانشجویی و تقویت توانمندی های فردی دانشجویان

- حوزه اخلاق و تعهدات اجتماعی، با رویکرد ویژه در زمینه فعالیت های اجتماعی دانشجویی در عرصه‌های محرومیت زدایی و محیط زیست

- حوزه اشتغال دانش بنیان، با رویکرد توانمندسازی دانشجویان در عرصه های علمی و تخصصی و یاری‌رسانی به تجاری سازی تحقیقات و نوآوری های دانشجویی

 

4ـ مرکز گردشگری علمی ـ فرهنگی دانشجویان ایران:

مرکز گردشگری علمی ـ فرهنگی دانشجویان ایران تشکیلاتی وابسته به جهاددانشگاهی است که به منظور برداشتن گام‌های مؤثر در جهت توسعه‌ی گردشگری کشور و در راستای توسعه‌ی پایدار این صنعت و ارتقای فرهنگ گردشگری در نسل جوان و دانشگاهی جامعه، تأسیس گردید. فعالیت‌های شاخص این مرکز در محورهای فرهنگی، علمی ـ پژوهشی و آموزشی به شرح ذیل است:

4-1- گردش‌های علمی ـ فرهنگی

شامل نه دوره طرح ملی "ایران، مرز پرگهر"، شش دوره طرح ملی کویرنوردی و کویرشناسی دانشجویان ایران، طرح ملی گردش مهر، طرح ملی جهان ایرانی و ایران جهانی (بازدید دانشجویان غیرایرانی از مواریث فرهنگی ایران و دستاوردهای انقلاب اسلامی) و ...

4-2- همایش‌ها و نشست‌های تخصصی

شامل 10 دوره همایش ملی خلیج‌فارس، دو دوره جشنواره عکس دانشجویی جاذبه‌های گردشگری ایران و ...

4-3- پژوهش و طرح‌های مطالعاتی گردشگری

شامل کتاب‌هایی چون: کویر و نقش آن بر توسعه ی گردشگری، "ایران را ببینیم"، گردشگری حامی فقرا، گردشگری منابع آبی، مدیریت گردشگری، قلب زمین و ...

4-4- اطلاع‌رسانی و تبلیغات

شامل پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز گردشگری علمی ـ فرهنگی دانشجویان ایران (www.istta.ir) پایگاه اطلاع‌رسانی همایش ملی خلیج‌فارس (www.persiangulf-co.ir)

4-5- آموزش

برنامه‌ریزی جهت اجرای دوره‌های کوتاه مدت آموزش میراث فرهنگی و گردشگری و برگزاری پنج دوره کد اخلاق جهانی جهانگردی.

 

5ـ مؤسسه ی صندوق قرض‌الحسنه دانشجویان ایران (ISFA):

صندوق قرض‌الحسنه دانشجویان ایران یکی از مؤسسات وابسته به معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی است که در سال 1377 برای احیاء فرهنگ قرآنی و الهی نیکوکاری و نوع دوستی در جامعه‌ی دانشگاهی تشکیل و در راستای اهداف عالیه حمایت از پویندگان عرصه‌های دانش و پژوهش در این نهاد انقلابی فعالیت می‌کند.

اعطای وام‌های کمک هزینه تحصیلی، وام ازدواج، کمک به نشر کتاب و تأمین کننده امور معیشتی دانشجویان بوده تا در جریان تحصیل با آسایش فکری و پویایی اندیشه به تولید علم بپردازند.

توسعه و گسترش جریان مولد و پاک قرض‌الحسنه در سراسر کشور موجب خودباوری و تقویت روحیه مشارکت مردمی دانشگاهیان در امور خیریه بوده و در ترغیب وجدان های پاک و بیدار خیّرین برای ورود به عرصه‌ی گسترده‌تر موقوفات علمی مؤثر خواهد بود.

مجمع خیّرین دانشگاهی یک تشکّل مردم نهاد در امور اجتماعی و خیّریه این مؤسسه است که می‌تواند در استان‌ها فعّال شده و در جذب منابع برای قرض‌الحسنه دانشجویان و نیز موقوفات علمی برای پروژه‌های تحقیقاتی واحدها نقش‌آفرینی نماید.

 

6ـ مرکز فرهنگی ـ دانشجویی امام و انقلاب اسلامی:

مرکز فرهنگی ـ دانشجویی امام و انقلاب اسلامی جهاددانشگاهی از سال 1383 راه‌اندازی گردید. هدف از تأسیس این مرکز آشنا نمودن نسل جوان دانشگاهی با زندگی پربرکت و مبارزات و مجاهدت‌های حضرت امام(ره)، تبیین آرمان‌ها و اندیشه‌های بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر بهره‌گیری از ابزارهای هنری و فرهنگی، بالابردن مشارکت دانشگاهیان در ترویج اندیشه های امام خمینی(ره)، مقام معظم رهبری و مبانی انقلاب اسلامی، تبیین همراهی تاریخی جنبش دانشجویی با حضرت امام و نقش آن در پیروزی انقلاب اسلامی، بسترسازی فرهنگی و فراهم سازی انس بیشتر دانشگاهیان با آثار و تألیفات امام راحل، بکارگیری و بهره‌مندی از جامعه ی جوان دانشگاهی در طرح ها و فعالیت‌ها و پژوهش در ابعاد مختلف سیره‌ی نظری و عملی امام(ره) و مقام معظم رهبری، روزآمد کردن اندیشه‌های امام(ره) و پاسخ به نیازهای دانشجویان و دانشگاهیان باتوجه به عنصر زمان و مکان، تعامل با مراکز و شخصیت‌های دانشگاهی و صاحبنظران داخلی و خارجی در ترویج افکار و اندیشه های امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری، ارتباط با دانشجویان خارج از کشور به منظور آشنا نمودن آنها با اندیشه ها، تألیفات و الگوهای رفتاری حضرت امام(ره) و رهبر معظم انقلاب می باشد.

این مرکز از بدو تأسیس تاکنون فعالیت های شاخصی انجام داده است. ازجمله برنامه‌های انجام شده در این مرکز عبارتند از:  برگزاری شش دوره جشنواره سراسری فرهنگی ـ هنری و پژوهشی طریق جاوید، برگزاری اردوهای دانشجویی ـ فرهنگی طریق جاوید (ملی و استانی)، برگزاری مسابقه ملی کتابخوانی آفتاب درآینه، برگزاری نشست‌های تخصصی (ملی و استانی)، تولیدCD و  کتاب، راه‌اندازی پایگاه اطلاع‌رسانی طریق جاوید، برگزاری مسابقه کتابخوانی اینترنتی در دو سطح ویژه خانواده‌های جهادگران و ویژه دانشجویان، بازتولید ونشر کتاب به خودآ، تولید فیلم های مستند فرهنگی ـ اجتماعی، تولید و اجرای تئاتر دره گل زرد پیرامون زندگی حضرت امام خمینی(ره)، برگزاری پنج دوره مسابقه اینترنتی کتابخوانی راز ماندگار، تولید مجموعه نمایشگاهی زندگی به سبک روح الله، تولید ویژه نامه های طریق جاوید، راه‌اندازی سایتی جذاب و پویا  برای مرکز با عنوان چشمه، راه اندازی سایت راز ماندگار. (آدرس اینترنتی:www.chashmeh.ir)

 7ـ مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا):

مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا) وابسته به معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی براساس اهداف علمی و فرهنگی مصرح در اساسنامه جهاددانشگاهی، در راستای توسعه ی علمی و تحقیقاتی کشور و با قصد رفع نیاز سازمان‏ها و نهادهای مختلف در سال 1380 تأسیس و طی این مدت به کمک اساتید دانشگاهی، پژوهشگران زبده در حوزه‏های گوناگون، کادر مجرب و چابک، 30 شعبه فعال در سراسر کشور و حدود 1000 نفر پرسشگر، با رعایت معیارهای دقیق فنی و استانداردهای جهانی، ضمن اشتغال‏زایی در گستره وسیع، در اجرای حدود 2200 طرح تحقیقاتی در حوزه ی افکارسنجی و پیمایشی قابل کاربست به سفارش کارفرمایان در حوزه‏های مختلف دینی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و نیز حوزه‏های جدید میان‏رشته‏ای، دانشگاه پژوهی و فرهنگ پژوهی، در کوتاهترین زمان ممکن و با کیفیت مناسب موفق شده است و اینک به عنوان قطب، پیشرو و امین نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران شناخته می‏شود.

از آنجا که اجرای طرح‏های نظرسنجی و تهیه داده‏های متقن و قابل اتکاء برای سازمان‏ها و نهادها از اهمیت بسزایی برخوردار است، این مرکز به عنوان مجموعه‏ای تأثیرگذار در فرآیند تصمیم‏گیری برای مدیران ارشد نظام با به‌کارگیری تمامی تجربه‏های تخصصی سیزده ساله خود و کسب تجربیات گوناگون اجرایی و دانش نظری است. در حال حاضر ایسپا مرجع مناسبی برای تولید داده‏های دست اول با رعایت اصل امانت‏داری و صیانت از یافته‏های محرمانه و ارزشمند جهت ارائه به تصمیم‏گیران و سیاستگذاران می باشد.

 8- خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)

خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)‌ تنها خبرگزاری با هویت دانشجویی و نخستین خبرگزاری غیردولتی ایران پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی محسوب می شود.

خبرگزاری دانشجویان ایران با بهره‌گیری از سرمایه اندیشه، صداقت و با تکیه بر توان، خلاقیت و نوآوری جوانان دانشجو در 16 آذر 1378 با اظهار لطف مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)که خطاب به ایسنا فرمودند: "اخبار خوب، مفید و امیدبخش مخابره کنید."  با هدف اطلاع‌رسانی صحیح، به هنگام و همه‌جانبه، هم‌زمان با "روز دانشجو" به صورت رسمی به عرصه اطلاع‌رسانی کشور گام نهاد.

رسالت اصلی این رسانه از بدو تاسیس تا کنون مشارکت نقش دانشگاهیان در توسعه‌ی فضای رسانه‌ای کشور و ارتقای آگاهی‌های علمی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، هنری و صنفی با نگاهی دانشگاهی و دانشجویی و شکل‌ دادن حلقه واسط بین مسئولان، نخبگان و مردم بوده است. یکی از ویژگی‌های بارز ایسنا این است که عمده خبرنگاران متعهد و پرتلاش آن دانشجو هستند.

در حال حاضر روزانه بیش از 1300 خبر در سایت دفتر مرکزی و 30 نمایندگی خبری ایسنا در سراسر کشور در قالب ادارات خبری سیاسی، بین‌الملل، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و هنری، علمی، ورزشی، عکس و شهرستان ها به مخاطبان ارائه می‌شود.

خبرگزاری دانشجویان ایران در گذر سال‌ها، با تکیه بر اعتماد مخاطبان و رعایت اخلاق حرفه‌ای توانسته است بالاترین ضریب نفوذ خبری را در روزنامه‌های کشور به خود اختصاص دهد.

در حال حاضر اخبار خبرگزاری دانشجویان ایران به زبان‌های فارسی، انگلیسی، عربی و فرانسوی مخابره می‌شود.

همچنین ایسنا در کشورهای مختلف، رابطین خبری دارد که اخبار روز جهان را برای این خبرگزاری تهیه و ارسال می‌کنند.

8-1-  اهداف، سیاست‌ها و اولویت‌های خبرگزاری دانشجویان ایران

- نگاه تحلیلی و آسیب‌شناسانه به مسائل ایران و جهان

- بازتاب واقعی اخبار

- سرعت و دقت در انتشار اخبار

- توجه به مخاطب و ایجاد اعتماد پایدار بین رسانه و مخاطب

- صداقت و امانت‌داری در انتشار اخبار

- پرهیز از ایجاد تنش‌‌های آسیب‌زا در افکار عمومی

- تلاش در جهت ایجاد روحیه امیدواری واقع‌نگر در جامعه

- بازنمایی همه‌جانبه و بی‌طرفانه اندیشه‌ها و افکار در چارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.